BLOG: Jong geleerd is oud gedaan!

24 april 2020

Gezonde keuzes leuk maken en kinderen hier op een passende manier voor belonen: dat is wat Tom sinds 2014 probeert te bereiken met FitGaaf. Tijdens zijn studie Sportgezondheid en management deed hij onderzoek naar de relatie tussen fitheid en creativiteit van werknemers. Maar ook tijdens zijn bijbaan als fitnessinstructeur en Personal Trainer kwam hij erachter dat mensen geneigd zijn gauw terug te vallen in oude, ongezonde gewoontes. Omdat het makkelijker is om op jonge leeftijd wat aan te leren, dan op oude leeftijd wat af te leren, bedacht Tom een methodiek voor gezond opgroeien.

“Fitgaaf is vooral voor de underdog. De kinderen die niet vooraan lopen in de gymles en dit een fijne, rustigere manier vinden om te leren gezond te leven.”

Beloningssysteem

De primaire doelgroep van FitGaaf is kinderen in de basisschoolleeftijd, maar ook ouders worden actief meegenomen. Het werkt zo: met het eten van ontbijt, groente en fruit, het drinken van water, bewegen en slapen kunnen kinderen stickers verdienen. Deze stickers worden geplakt op een grote FitGaaf-kalender. Op de kalender is ook ruimte voor ouders, zodat een competitie kan worden aangegaan: ouders plakken zelf ook wat ze gegeten en gedronken hebben. In totaal is er ruimte voor vier weken stickers plakken. Doordat de beloning die tegenover de gezonde keuze staat niet groot is, is het makkelijk af te bouwen, volgens Tom. Het beloningssysteem is een vorm van extrinsieke motivatie. Het uiteindelijke doel is natuurlijk dat kinderen intrinsiek gemotiveerd raken, doordat ze ervaren lekkerder in hun vel te zitten doordat ze gezondere keuzes maken.

Zorg

Naast de vierweekse variant van de kalender bestaat er ook een variant van twaalf weken. Deze laatste wordt gebruikt in de zorg en beoogt tevens gedragsverandering. Bij de twaalfweekse kalender gelden de stickers zowel als beloning als registratie voor een uitgebreidere beloningssystematiek. Er wordt gekeken welke onderdelen makkelijk en welke moeilijk verlopen en er wordt toegewerkt naar een daadwerkelijke beloning, zoals samen een balletje trappen. Of extra gametijd, als dat beter aansluit op het kind. Als moeilijke stickers dan toch gehaald worden, kan de beloning die hieraan gekoppeld is verdubbeld worden.

En, werkt het?

Volgens Tom is een groot voordeel van de FitGaaf-methodiek dat er minder strijd aan tafel hoeft te zijn. De focus ligt op belonen van dat wat goed gaat, in plaats van bestraffen wat niet goed gaat. Als je rustig kan beginnen met een beloning, wordt het eetmoment relaxter. Voor ouders kan het dus meer rust opleveren, omdat kinderen een (externe) motivatie hebben om zelf groente te eten en water te drinken. Een ander voordeel is natuurlijk dat gezondere keuzes gemaakt worden.

“Iedereen wil een gezond kind, als volwassene wil je zelf ook gezond zijn. Maar we merken dat ‘later’ niet opweegt tegen nu een lekkere zak chips eten, of nu een lekkere cola drinken. De urgentie is laag.”

Tips

Tom raadt ouders en begeleiders aan om op een speelse manier te ontdekken wat er bij kinderen al goed gaat op het gebied van gezonde keuzes maken. Vanuit daar kan je vervolgens verder werken. Ook kan aan praktische oplossingen gedacht worden, bijvoorbeeld door een kan (fruit)water op tafel te zetten. Daarnaast kan het helpen om de eetmomenten in te plannen en de dag te structureren. Zet bijvoorbeeld je wekker tien minuten eerder, zodat je tijd hebt om te ontbijten. Het gaat om stap voor stap meer inzicht geven.

Mee met de tijd

Om mee te gaan met de tijd is FitGaaf op dit moment bezig een app te ontwikkelen. Tom merkt dat bij veel kinderen de motivatie na twee à drie weken afneemt. In de app zullen minigames toegevoegd worden, waardoor de nieuwsgierigheid en motivatie geprikkeld blijft. Ook kan met de app beter worden aangesloten bij oudere kinderen en jongeren. Tom hoopt de eerste versie van de app aan het begin van het nieuwe schooljaar te kunnen testen.

Meer weten over FitGaaf!, de kalender met stickers of de gratis producten zoals een gezonde kleurplaat? Klik hier.

Auteurs

Eva van der Geest & Miriam Tolsma